Terug naar: les 1

 

LES 7

Samenvatting:

1.

We hebben gezien dat het humanisme aandacht vraagt voor de natuurlijke vermogens van de mens: die van het waarnemen en het denken. Van daar uit vraagt het humanisme aandacht voor de waarden van de mens: de vrijheid, de onafhankelijkheid, en de zelfstandigheid.

Volgens velen heeft dit in onze tijd geleid tot een individualisering in de samenleving die het individu niet ten goede komt. De grote verbanden zouden zijn weggevallen: die van het gezin, enz.

2.

Aan de andere kant heeft het humanisme geleid tot de stromingen in de wetenschap: die van het rationalis me en het empirisme.

Onder invloed van het rationalisme hebben de wetenschappen een enorme vlucht genomen. Men spreekt in dit verband van een verwetenschappelijking van de leefwereld. Dit houdt in dat men voor ieder probleem een oplossing van de wetenschappen verwacht.

Onder invloed van deze ontwikkeling heeft ook een secularisering plaats gevonden: het afnemende belang van religie in de samenleving, of in het bewustzijn van mensen.

3.

In de driedeling lichaam - geest - gevoel, heeft het gevoel altijd het minste aandacht gekregen.

Vanuit het Christendom is het gevoel verdacht. Het gevoel zorgt dat men hecht aan de wereld. Deze hechting staat echter een 'hogere geestelijke' bestemming van de mens in de weg.

Eén gevoel heeft een speciale betekenis: de liefde. De liefde voor God is de soort van liefde die de meeste waardering heeft en die de voorkeur zou moeten hebben boven alle andere vormen van liefde. De aardse liefde is de verdachte liefde.

Vanuit wetenschappelijk perspectief is het gevoel eveneens verdacht. Want: gevoel of gevoelens zijn particulier, individueel, persoonsgebonden. Dat wil zeggen: ze zijn niet algemeen. Daarom is er ook geen wetenschap over gevoelens mogelijk. Het gevoel is onwetenschappelijk. In een leefwereld die verweten schappelijkt is heeft het gevoel dus geen plaats.

Deze drie omstandigheden: secularisering, verwetenschappelijking en individualisering, leiden volgens velen onherroepelijk tot de problemen waarmee de samenleving van vandaag mee geconfronteerd wordt: criminaliteit, onverschilligheid, de berekenende burger, en noem maar op.

In de hulpverlening treden deze problemen met name aan het licht: in een hulpverleningssituatie komen mensen met individuele problemen, persoonsgebonden. De problemen hebben vaak te maken met een van de achtergronden die zojuist geschetst zijn. In de huidige omstandigheden heeft de hulpverlening het gevoel niet adequaat te kunnen reageren: hulpverlenigsprogramma's zijn op het individu gericht, zonder het contact met de grotere verbanden te kunnen bespreken. Religieuze gevoelens bijvoorbeeld kunnen niet aan bod komen. Ook de wetenschappen hebben geen adequaat antwoord op persoonlijke problemen.


Ga naar het volgende onderdeel:

 

vragen Door naar les 2 See File