Cursus: Argumentatietheorie
Deel 7
© Hypothesis

SAMENVATTING (1)

Laten we terugkeren naar de uitgangspunten van de cursus. Tot nu toe heb ik die uitgangspunten willen illustreren met behulp van de uitgedeelde artikelen. We hadden gezegd dat argumenteren een sociale aktiviteit is; (misschien wel de aktiviteit die samenleven mogelijk maakt: samenleven in menselijke zin).
Het sociale karakter heb ik willen demonstreren aan de hand van de notie taaldaden of taalspelen.
We hebben een taaldaad zoals beloven bestudeerd en we hebben gezien dat met de taaldaad een geheel van regels is verbonden die als het ware het beloven definiëren. Aan de regels van het beloven moet voldaan worden, anders is er geen sprake van een belofte.
Op dezelfde manier zou je van de taaldaad argumenteren kunnen spreken. Het illocutionaire deel van de taaldaad luidt dan:

Ik beweer dat, ...'

Daarmee is meteen aangetoond dat argumenteren een aktiviteit die in de taal gerealiseerd wordt. Bij een argumentatie zijn standpunten betrokken, standpunten die door verschillende personen in een situatie ingenomen worden en die worden uitgedrukt in het propositionele deel van de taaldaad.

Dus:

Argumenteren is die taalhandeling waarbij de ene actor de andere van zijn standpunten probeert te overtuigen.

'Ik beweer dat ......, omdat.....'

Bij van Eemeren hebben we gezien hoe het argumenteren aan dezelfde regels gebonden is als iedere andere taaldaad.

Over het onderscheid tussen het wetenschappelijke en het alledaagse argumenteren:

BEWIJZEN	OVERREDEN
Aantonen dat een uitspraak een ware deskriptieve uitspraak is.	Overtuigen van een standpunt
Geschraagd door feiten en stellingen	Omkleed met argumenten
Bewijs.	Betoog, Argumentatie
Waarom iets zus of zo is	Waarom iets zus of zo gewaardeerd moet worden
Logika en bewijsvoering	Praktisch redeneren

Bij de klassieke rethorika ging het om de kunst van het overtuigen zonder meer. In de moderne argumentatietheorie staat het beschrijvende karakter meer voorop. Met mame het beschrijven van de voorwaarden voor deugdelijke argumentatie is een van de doelstellingen.

Deze argumentatietheorie staat in een ruimer verband:

Politiek: Enige tijd geleden is de uitgebreide akte ondertekend voor veiligheid en samenwerking in Europa. In dit dokument worden een aantal voorwaarden geponeerd waaraan een geloofwaardige (of deugdelijke) samenleving moet voldoen.
Ook hier hebben we te maken met de scheppende voorwaarden.
Het gaat om de scheppende voorwaarden voor het politieke debat: de democratie.
Daarbinnen vormen de voorwaarden voor deugdelijk argumenteren een verzameling bijzondere voorwaarden. Evenzo de voorwaarden voor logisch geldig argumenteren.

In het onderstaande schema is aangegeven hoe de voorwaarden van de een de voorwaarden van de ander ondersteunen:

rationele politiek, rationele moraal

rationele dialoog

redeneren

Logica

Verder naar deel 8